Norman Davies :

Norman Davies "Serce Europy". PRL - dziedzictwo upokorzenia ...

Norman Davies ;

"Trudno określić rolę, jaką Polska odgrywała w sowieckim kryzysie.
Podzielona Europa była tylko jednym z obszarów napięć,
gdzie nierozstrzygnięte problemy nabierały na ostrości.
W każdym razie była Polska zarazem i najważnejszym i najsłabszym
ogniwem sowieckich interesów w Europie."
(...)
Pozycja Polski na arenie europejskich konfliktów jest jednym
 z niewielu wskaźników losu, jaki czeka cały kontynent.
Każdy naród w Europie skłonny jest sądzić, 
że jest panem swojego losu i że nawet jeśli Polska zginie,
to on ocaleje.
Jest to jednak największa iluzja.
Agonia Polski grozi podważeniem  w s z y s t k i e g o. 
Dzwon nad Wisła bije nam wszystkim.
Polska jest bowiem miejscem, w którym najostrzej zderzają się
rywalizujące kultury i filozofie naszego kontynentu,
gdzie europejski dramat rozgrywa się 
na ciele i duszy wielkiego narodu.
Polska nie jest ani martwy ciałem,
ani wyrostkiem Europy:
jest jej  s e r c e m."

(Norman Davies Serce Europy, str.403/404  wydawnictwo Aneks Londyn 1995
pierwsze wydanie:Oxford University Press, 1984)